Op 2 december 1944 werden 4.500 mannen uit Apeldoorn weggevoerd naar Duitsland. De jongere mannen kwamen terecht in kamp ‘Grein’ in de Stadt Rees, waar zij onder verschrikkelijke omstandigheden dwangarbeid moesten doen. Velen van hen zijn overleden door afranseling, ondervoeding en ziekte. In 2004 is op het Marktplein in Apeldoorn het monument De Dwangarbeider onthuld. Daar vindt elk jaar een herdenking plaats. Daarbij zijn ook vertegenwoordigers van de Stadt Rees aanwezig. Zij namen het initiatief om de oud-dwangarbeiders en de bevolking van de Stadt Rees nader tot elkaar te laten komen. Zo is er een zeer intensief contact ontstaan tussen de Stadt Rees en de oud-dwangarbeiders en hun nabestaanden uit Apeldoorn. Door de manier waarop vertegenwoordigers en inwoners van de Stadt Rees zich gedragen, is geen sprake meer van achterdocht of haat, maar van openheid, vrede en vriendschap. De Stadt Rees en haar vertegenwoordigers hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan verzoening en wederzijds begrip. Met de Zilveren Erepenning eert de gemeente Apeldoorn wat de Stadt Rees en haar vertegenwoordigers sinds 2004 hebben gedaan voor de Apeldoornse samenleving (Bron: persbericht gemeente)
Over de herdenking in het raadhuis
Emotioneel met persoonlijke verhalen. Niet de verhalen wat men had meegemaakt, maar de verhalen over verzoening. Een oud dwangarbeider:
,,Vroeger langs de autobahn bij stad Rees trapte ik het gaspedaal in, zo snel mogelijk langs die klote plek. Toen hoorde ik van een bijeenkomst in Rees, ik twijfelde maar ben toch gegaan. Ik sprak daar een toenmalige bewoner, mevrouw Franke, die had ons altijd zien lopen, maar kon niets doen, zij zat ook vast in het ‘systeem’. Ik heb toen geleerd dat er ook veel goede Duitsers zijn. En als ik nu langs Rees rij, rechtsaf richting ‘Stadt Mitte”, lekker ‘Kaffee trinken mit Torte’.
In alle toespraken werd verwezen naar de huidige tijd: instabiliteit, onbegrip, polarisatie. Ach ja, ons lerend vermogen is uiterst gering. Tranen kreeg ik mijn ogen bij de omhelzing door de burgemeester van Rees van een aantal ex-dwangarbeiders. Respect voor elkaar.
Meer foto’s: klik hier
