APELDOORN - Koning Willem-Alexander krijgt onrechtmatig een bedrag van 4,7 miljoen euro uitgekeerd als subsidie voor Kroondomein Het Loo op de Veluwe. De natuursubsidie, die van 2016 tot 2021 loopt, had nooit verleend mogen worden. Dat zeggen drie vooraanstaande juristen in een uitzending van onderzoeksprogramma Zembla.
Zembla beschikt over een beschikking, waarin wordt uitgelegd aan welke voorwaarden de koning moet voldoen om zijn miljoenensubsidie te ontvangen. Uit die beschikking blijkt dat koning Willem-Alexander van veel belangrijke subsidievoorwaarden is vrijgesteld. Dat is echter zonder enige onderbouwing vanuit de overheid gebeurd, concluderen de juristen.
Drie maanden dicht
Zo mag de koning 7200 hectare van Kroondomein Het Loo (dat in totaal meer dan 10.000 hectare groot is) drie maanden per jaar sluiten voor alle publiek. Andere subsidieontvangers moeten beloven dat ze niet meer dan 1 hectare mogen aanhouden voor privégebruik. Bovendien moet het terrein in hun geval 358 dagen per jaar open zijn. Voor de koning gelden die beide regels niet, blijkt uit de documenten. Hij is van beide voorwaarden vrijgesteld.
Zie ook: Kamer wil subsidie kroondomein Het Loo stoppen als tijdelijke sluiting blijft
Meerdere vooraanstaande juristen zeggen dat de afspraken niet kloppen. 'Er zijn zoveel dingen mis aan deze beschikking, bestuursrechtelijk gezien, dat je kunt zeggen: dit is onrechtmatig', zegt professor Wim Voermans. Hij is hoogleraar staats- en bestuursrecht van de Universiteit Leiden.
De voorkeursbehandeling die de koning krijgt is volgens Voermans in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur: 'Er wordt alleen maar gezegd: voor u u geldt dat niet.' Volgens de Leidse hoogleraar is er maar één verklaring te bedenken voor de constructie: de koning wil ongestoord kunnen jagen.
Zie ook: Landgoed Het Loo blijft in het najaar dicht zodat royals kunnen jagen
Voermans krijgt bijval van professor en voormalig hoogleraar Peter Nicolai. Ook emeritus-hoogleraar Martin Jan van Mourik uit kritiek. Hij noemt de omstreden afspraken met de koning over het natuurgebied op de Veluwe 'juridische belazerij'.
Opnieuw maanden dicht
Zo'n anderhalf jaar geleden eiste de Tweede Kamer van minister-president Mark Rutte dat Kroondomein Het Loo het hele jaar open zou blijven. Toch gaat ook dit najaar het natuurgebied weer enkele maanden dicht: van 15 september tot 25 december mag niemand er komen.
Kroondomein Het Loo is al dik drie eeuwen verbonden met de koninklijke familie. Tot 1959 was het privébezit van de Oranjes, tot oud-vorstin Wilhelmina het in 1959 in bewaring gaf aan de Staat.
Zembla heeft het koningshuis om een reactie gevraagd, maar kreeg niet uitgelegd waarom de koning een voorkeursbehandeling krijgt. De Rijksvoorlichtingsdienst verwijst naar een eerdere Kamerbrief van minister Schouten van Landbouw, Natuur en Visserij en naar minister-president Rutte.
Zie ook: Koning Willem-Alexander: 'Discussie Het Loo hoort in Tweede Kamer'
